Chào các bạn,
Bản tin hôm nay sẽ có các thông tin đáng chú ý về Biển Đông, Đài Loan, Hồng Kông và quan hệ Mỹ - Trung.
I. BIỂN ĐÔNG, ĐÀI LOAN
1. Trung Quốc lại tập trận ở vịnh Bắc Bộ
Ngày 10.8, Cục Hải sự Quảng Tây của Trung Quốc đưa ra hai thông báo cho biết nước này sẽ tiến hành tập trận bắn đạn thật ở vịnh Bắc Bộ từ ngày 12 đến 14.8. (LINK)
Đây là lần thứ hai Trung Quốc tiến hành tập trận ở vịnh Bắc Bộ trong vòng vài tuần.
Khu vực tập trận lần này có phạm vi nhỏ hơn so với cuộc tập trận vừa kết thúc vào đầu tháng 8, nhưng xích gần hơn về phía Việt Nam.
2. Tàu kéo Trung Quốc tắt tín hiệu khi xuống Trường Sa
Sau khi rời Quảng Châu xuống đến Trường Sa, tàu kéo De Shun (Đức Thuận) của Trung Quốc đã tắt tín hiệu AIS khi đến gần khu vực Đá Chữ Thập ngày 9.8.
Tuy ở gần Đá Chữ Thập, nhưng hướng đi của tàu De Shun gợi ý nó không ghé vào thực thể này, trừ khi nó rẽ hướng sau khi tắt tín hiệu.
Nếu giữ nguyên hướng đi (như trong hình) thì nhiều khả năng nó hướng đến Đá Châu Viên hoặc một địa điểm khác ở phía tây Trường Sa, nơi mà Trung Quốc không kiểm soát thực thể nào khác.
Tàu kéo De Shun nhiều khả năng không phải chỉ đi ngang qua bởi dữ liệu trước đó ghi rõ đích đến của nó là quần đảo Trường Sa. Theo tôi, đây là diễn biến khá lạ vì hiện không rõ nó đi đâu và làm gì.
Thông tin về tàu De Shun trong bản tin ngày 9.8:
Đây là tàu hỗ trợ xử lý neo và cung ứng dịch vụ (AHTS - Anchor Handling Tug Supply) của Cục Cứu hộ Quảng Châu.
Đây là loại tàu thường sử dụng trong hoạt động dầu khí, lắp đặt công trình trên biển hoặc cứu hộ khi cần.
Tàu này xuống Trường Sa nhiều khả năng phục vụ một trong hai mục đích cứu hộ hoặc lắp đặt công trình trên biển.
Ngoại trừ giai đoạn Trung Quốc bồi đắp đảo nhân tạo phi pháp ở Trường Sa mà tôi không theo dõi, hiếm khi thấy loại tàu này xuất hiện ở khu vực này.
3. Philippines lên tiếng về tàu nghiên cứu Trung Quốc
Tư lệnh Hải quân Philippines Giovanni Carlo Bacordo ngày 10.8 cho biết hai tàu nghiên cứu Trung Quốc đã hoạt động ở khu vực Bãi Cỏ Rong (Reed Bank) được khoảng hơn một tuần. (LINK)
Theo ông Bacordo, hiện một tàu đã rời đi. Ông này cho biết đã báo cáo Bộ Quốc phòng và đề nghị gửi công hàm phản đối Trung Quốc về sự việc này.
Chỉ huy hải quân Philippines không nói rõ tàu nào của Trung Quốc hoạt động ở khu vực Bãi Cỏ Rong, nhưng dựa vào tín hiệu AIS thời gian qua, nhiều khả năng hai tàu này là Hải Dương Địa Chất 12 và Hướng Dương Hồng 14.
Tuy nhiên, Hướng Dương Hồng 14 đã quay trở lên vịnh Bắc Bộ cách đây vài ngày. Trong khi đó, Hải Dương Địa Chất 12 hiện là tàu nghiên cứu duy nhất còn lại của Trung Quốc ở phía nam Biển Đông.
Khu vực hoạt động của tàu này trải khá rộng, từ Bãi Cỏ Rong đến phía bắc Trường Sa. Đến sáng nay, tín hiệu AIS cho thấy nó hiện diện ở phía bắc Trường Sa.
4. Tàu USS Ronald Reagan và USS America
Sáng nay, nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagan được ghi nhận đã di chuyển xuống Biển Philippines sau khi hoạt động ở Biển Hoa Đông vài ngày qua.
Tại khu vực này hiện có tàu đổ bộ tấn công USS America, vốn được xem như là một tàu sân bay cỡ nhỏ của Mỹ.
Không loại trừ khả năng hai nhóm tàu này sẽ tiến hành huấn luyện ở Biển Philippines trong thời gian tới.
5. Chiến đấu cơ Trung Quốc vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan
Bộ Quốc phòng Đài Loan ngày 10.8 thông báo các chiến đấu cơ J-10 và J-11 của Trung Quốc đã băng qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan trong buổi sáng cùng ngày trước khi bị phía Đài Loan xua đuổi quay trở lại. (LINK)
Sự kiện này diễn ra ngay khi Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Alex Azar gặp Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, mở màn chuyến thăm cấp cao nhất của một phái đoàn Mỹ kể từ năm 1979.
Liên quan đến chuyến thăm này, bà Bonnie Glaser, chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế, có nhận xét đáng chú ý về thái độ của Trung Quốc với tờ Nikkei Asia Review ngày 11.8. (LINK)
"Bắc Kinh phản đối mọi hình thức tương tác giữa các quan chức Mỹ và Đài Loan, nên họ rõ ràng là tức giận", bà Bonnie Glaser, cố vấn cao cấp về châu Á và giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington, nhận xét. "Phía Trung Quốc đặc biệt cảnh giác vì họ nghĩ Mỹ có thể làm suy yếu, hoặc thậm chí bãi bỏ cam kết về chính sách Một Trung Quốc".
6. Mỹ cập nhật nghiên cứu về Biển Đông
Ngày 6.8, Cơ quan nghiên cứu Quốc hội Mỹ công bố bản cập nhật mới nhất về "Cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung ở Biển Đông và Hoa Đông", dựa trên những diễn biến xảy ra thời gian qua, bao gồm cả lập trường mới của Mỹ về Biển Đông. (LINK)
II. HỒNG KÔNG, MỸ - TRUNG
Hồng Kông trở thành tâm điểm với việc Trung Quốc bắt giữ hàng loạt nhà hoạt động vào ngày 10.8, dựa theo luật an ninh quốc gia vừa mới được áp dụng.
Hai gương mặt nổi bật nhất trong đợt trấn áp này là Lê Trí Anh, ông chủ tờ báo Apple Daily, và nhà hoạt động trẻ tuổi Chu Đình.
Như một cách thể hiện thái độ với Bắc Kinh, nhiều người Hồng Kông đã bày tỏ sự ủng hộ với Lê Trí Anh và tờ Apple Daily bằng cách xếp hàng từ rạng sáng để mua số báo hôm nay.
Tờ báo có lượng phát hành thường ngày là 70.000 bản đã bán hết sạch 350.000 bản trong hôm nay, trước khi in tiếp thêm 200.000 tờ nữa.
Đến hôm nay, giá cổ phiếu của Next Media, công ty sở hữu tờ Apple Daily, cũng tăng giá đến 600%.
Động thái của Bắc Kinh châm ngòi cho một làn sóng phẫn nộ mới trên thế giới và chắc chắn sẽ tiếp tục góp phần làm thay đổi cách nhìn nhận của nhiều chính phủ và người dân nước họ về bộ mặt của Trung Quốc.
Phát ngôn viên Peter Stano của Cao ủy Đối ngoại EU nhanh chóng đưa ra tuyên bố lên án Bắc Kinh. (LINK)
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence
Ngoại trưởng Mike Pompeo
Cố vấn an ninh quốc gia Robert C. O’Brien (LINK)
Tờ The New York Times phản ứng mạnh mẽ với bài xã luận của ban biên tập (LINK):
Bổn phận của Hoa Kỳ và các đồng minh cũng như tất cả những người yêu tự do là phải nói rõ ràng với Bắc Kinh mọi lúc mọi nơi rằng ở Hồng Kông, cũng như ở Tân Cương và Biển Đông, hành động gây hấn sai lầm của ông Tập đang biến quốc gia của ông ta từ một ngôi sao đang lên trở thành một nước hạ đẳng.
Tờ The Washington Post cũng có bài xã luận lên án, tuy ở phần cuối vẫn không quên quy trách nhiệm cho Tổng thống Trump. (LINK)
Trong cuộc phỏng vấn với kênh Newsmax, Ngoại trưởng Pompeo đưa ra những cảnh báo về các hành động đáp trả (LINK):
Chúng tôi sẽ phản ứng theo những cách thích đáng với những hành động mà họ áp dụng đối với Jimmy Lai và các biện pháp trừng phạt mà họ áp đặt một cách thô bạo đối với một số quan chức cấp cao của Mỹ trong Quốc hội, anh có thể chắc chắn rằng Hoa Kỳ sẽ cân đo, phản ứng với chúng, và giúp Đảng Cộng sản Trung Quốc hiểu rằng không có chuyện anh hành động chống lại Mỹ hoặc người Mỹ mà không bị Tổng thống Trump phản ứng.
Hỏi: Ông có thể nhìn thấy trước một lệnh cấm (có lẽ là cấm nhập cảnh) đối với tất cả các quan chức và doanh nhân Trung Quốc, giống như chúng ta từng áp dụng với Liên Xô thời Chiến tranh Lạnh?
Pompeo: Tôi cố gắng không cầm đèn chạy trước ô tô với những gì Tổng thống đang suy nghĩ, nhưng dứt khoát là: Chúng tôi có một danh sách dài các hành động mà chúng tôi đang dự tính, chúng sẽ khiến Đảng Cộng sản Trung Quốc hiểu rằng khi anh đối xử tệ với người Mỹ, khi anh ăn cắp tài sản trí tuệ của chúng tôi, khi anh đe dọa người dân của chúng tôi trên toàn thế giới - anh biết đấy, theo luật an ninh quốc gia mới này, giờ đây họ săn lùng ít nhất hai công dân Mỹ - khi anh thực hiện hành vi vi phạm nhân quyền trên quy mô như anh đang làm ở phần phía tây của đất nước đối với người Duy Ngô Nhĩ, khi anh làm những điều đó, nước Mỹ sẽ không còn đứng yên và Tổng thống Trump sẽ bắt họ trả giá với mục tiêu yêu cầu họ làm điều đúng đắn...
Bản thân tôi cho rằng, nước đi mới nhất của Bắc Kinh sẽ châm ngòi cho một đợt leo thang trả đũa mới từ Mỹ, và có thể khuyến khích các nước phương Tây vẫn còn lưỡng lự trong quyết sách về Trung Quốc chọn lựa một thái độ dứt khoát hơn.
Từ đó, cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc chắc chắn sẽ tiếp tục leo thang và quan hệ Mỹ - Trung sẽ càng xấu đi hơn nữa trong thời gian tới.
Hiện Mỹ vẫn còn các biện pháp trừng phạt leo thang chưa áp dụng là loại các công ty Trung Quốc khỏi sàn chứng khoán, trừng phạt cả ủy viên thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc (Hàn Chính?), cấm nhập cảnh đảng viên Cộng sản Trung Quốc...
Chúng ta hãy chờ xem mọi chuyện sẽ xảy ra như thế nào!
Thân mến,
Duân
Cảm ơn anh
Cám ơn nhà báo!