27.5: Tàu sân bay Mỹ, nguồn gốc vi rút
Những nghi vấn quanh nguồn gốc vi rút gây đại dịch Covid-19 hiện trở thành một vấn đề có tiềm năng khiến quan hệ Mỹ - Trung trở nên căng thẳng hơn nữa.
I. Biển Đông
1. Chuyển động quân sự
Truyền thông Mỹ ngày 26.5 đưa tin tàu sân bay USS Ronald Reagan sẽ được điều đến Trung Đông để yểm trợ quá trình rút quân của Mỹ khỏi Afghanistan.
Đây sẽ là lần đầu tiên một tàu sân bay đồn trú ở Nhật Bản được triển khai đến Trung Đông kể từ năm 2003.
Như vậy, nhiều khả năng trong vài tháng tới sẽ không có tàu sân bay Mỹ nào hoạt động ở khu vực Tây Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, đó cũng sẽ là quãng thời gian nhóm tàu sân bay Anh HMS Queen Elizabeth có mặt ở khu vực.
Tàu sân bay này hiện trên đường băng qua eo Gibraltar sau khi rời khởi hành từ cảng Portsmouth vào ngày 22.5.
Theo thông báo của Cục Hải sự ở hai tỉnh Hải Nam và Quảng Đông, Trung Quốc tiến hành tập trận ở vịnh Bắc bộ từ 27 đến 30.5 và phía nam Quảng Châu trong ngày 27.5. Tuy nhiên, đây chỉ là hai cuộc tập trận bình thường và ở phạm vi nhỏ.
2. Philippines
Tư lệnh Tuần duyên Philippines George Ursabia cho biết lực lượng này có kế hoạch nâng cấp cơ sở ở đảo Thị Tứ, phục vụ cho mục đích theo dõi khu vực và tìm kiếm cứu hộ. Ông Ursabia tiết lộ về kế hoạch này sau khi đến thăm Thị Tứ ngày 25.5.
Trong khi đó, tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) có bài điểm lại hoạt động triển khai của Philippines ở Biển Đông trong thời gian qua, cho thấy Manila đã tăng cường hoạt động tuần tra ở khu vực.
II. Mỹ - Trung
1. Nguồn gốc vi rút
Như tôi đã lưu ý trong bản tin ngày 25.5, những nghi vấn quanh nguồn gốc vi rút gây đại dịch Covid-19 hiện trở thành một vấn đề có tiềm năng khiến quan hệ Mỹ - Trung trở nên căng thẳng hơn nữa.
Sáng nay, Tổng thống Joe Biden đã đưa ra một tuyên bố cho biết quan điểm hiện tại của cộng đồng tình báo Mỹ. Đồng thời, ông cũng cho hay đã yêu cầu giới tình báo cung cấp một báo cáo mới trong vòng 3 tháng.
Ngay sau khi trở thành tổng thống, vào tháng 3, tôi đã yêu cầu Cố vấn An ninh quốc gia giao cho Cộng đồng Tình báo chuẩn bị một báo cáo phân tích cập nhật nhất của họ về nguồn gốc của Covid-19, bao gồm cả việc liệu nó có bắt nguồn từ sự tiếp xúc của con người với một động vật bị nhiễm bệnh hay từ một sự cố trong phòng thí nghiệm. Tôi đã nhận được báo cáo đó trong tháng này và yêu cầu theo dõi thêm. Cho đến hôm nay, Cộng đồng Tình báo Mỹ đã “tập hợp xoay quanh hai kịch bản có thể xảy ra” nhưng vẫn chưa đưa ra kết luận chính xác cho câu hỏi này. Quan điểm hiện tại của họ là: “trong khi hai bộ phận trong Cộng đồng Tình báo nghiêng về kịch bản đầu tiên và một bộ phận nghiêng về kịch bản sau nhiều hơn - mỗi kịch bản đều có độ tin cậy thấp hoặc trung bình - thì đa số các bộ phận không tin rằng có đủ thông tin để đánh giá khả năng nào cao hơn khả năng khác”.
Hiện tôi đã yêu cầu Cộng đồng Tình báo tăng gấp đôi nỗ lực của họ để thu thập và phân tích thông tin có thể đưa chúng tôi đến gần hơn một kết luận cuối cùng và báo cáo lại cho tôi trong vòng 90 ngày.
2. Thời kỳ tiếp xúc với Trung Quốc đã kết thúc
Điều phối viên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Nhà Trắng Kurt Campbell ngày 26.5 tuyên bố thời kỳ tiếp xúc giữa Trung Quốc và Mỹ đã kết thúc. Phát biểu này được ông Campbell đưa ra tại một sự kiện của Đại học Standford, theo Bloomberg.
Ông Campbell nói sự thay đổi chính sách của Mỹ phần lớn xuất phát từ các chính sách của Trung Quốc dưới thời ông Tập, viện dẫn các cuộc đụng độ quân sự ở biên giới Trung Quốc với Ấn Độ, một “chiến dịch kinh tế” chống lại Úc và sự trỗi dậy của chính sách ngoại giao “chiến lang” của Trung Quốc. Ông nói hành vi của Bắc Kinh là biểu tượng của sự chuyển hướng sang “quyền lực thô ráp, hay quyền lực cứng”, điều này “báo hiệu rằng Trung Quốc quyết tâm đóng một vai trò quyết đoán hơn”.
Cũng tại sự kiện nói trên, ông Campbell tiết lộ Mỹ đang xúc tiến tổ chức cuộc họp thượng đỉnh của nhóm Bộ tứ (Quad) vào mùa thu năm nay, với trọng tâm là vấn đề cơ sở hạ tầng, theo Reuters.
3. Đọc thêm
Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai điện đàm với Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc - USTR
Tổng thống Biden dự kiến sẽ đề cử cựu quan chức Bộ Ngoại giao Nicholas Burn vào vị trí đại sứ ở Trung Quốc và Thị trưởng Los Angeles Eric Garcetti vào vị trí đại sứ ở Ấn Độ - CNBC
Trước đó, hãng AP tường thuật ông Biden đã chọn cựu Thị trưởng Chicago Rahm Emanuel cho vị trí đại sứ ở Ấn Độ và cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tom Nides cho vị trí đại sứ ở Israel.
Các quan chức Mỹ và EU thảo luận những lo ngại về các động thái của Trung Quốc, bao gồm cả ở Tân Cương và Hồng Kông - SCMP
Phân tích: Trung Quốc để mất châu Âu khi chính sách ngoại giao cứng rắn của ông Tập gây phản tác dụng - Nikkei Asia Review
Duân