8.6: Biển Đông, Đài Loan, nguồn gốc vi rút
Một báo cáo mật của Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore (thuộc Bộ Năng lượng Mỹ) vào tháng 5.2020 đã kết luận rằng vi rút gây đại dịch Covid-19 có thể bắt nguồn từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
I. Biển Đông, ASEAN
1. Chuyển động quân sự
Tờ South China Morning Post ngày 7.6 dẫn lời phát ngôn viên của lực lượng Không quân Thái Bình Dương (Mỹ) cho biết số máy bay Trung Quốc bay xuống phía nam Trường Sa ngày 31.5 “gần giống với những gì được phía Malaysia theo dõi” (16).
Trước đó, một nguồn tin ẩn danh tiết lộ với SCMP rằng Trung Quốc chỉ đưa 2 máy bay vận tải xuống quần đảo Trường Sa.
Như vậy, dù không đưa ra con số chính xác nhưng phía Mỹ ngầm xác nhận tuyên bố của phía Malaysia về số lượng lớn máy bay quân sự Trung Quốc hoạt động ở phía nam Trường Sa ngày 31.5, đúng như những gì tôi đã viết trong bản tin độc quyền ngày 1.6.
Trong khi đó, một bức ảnh vệ tinh chụp Đá Chữ Thập ngày 5.6 cho thấy có 3 máy bay đậu trên bãi đỗ ở thực thể này.
Ảnh vệ tinh ngày 5.6 cũng ghi nhận tàu sân bay Mỹ USS Ronald Reagan vẫn hoạt động ở khu vực đông nam đảo Okinawa. Đến hôm nay 8.6, tàu này vẫn lượn lờ ở khu vực và chưa có dấu hiệu sẽ băng qua eo Ba Sỹ để vào Biển Đông.
Nhà nghiên cứu Zachary Haver chỉ ra trên Twitter rằng tàu Hải cảnh 4301 và tàu có tên Benhai 09952 đang vờn nhau ở khu vực phía tây nam đảo Tri Tôn ở quần đảo Hoàng Sa trong 2 ngày 6 và 7.6, theo tín hiệu AIS.
Cơ quan nghiên cứu Quốc hội Mỹ công bố báo cáo mới về Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc - Congressional Research Service
2. ASEAN
Ngày 7 và 8.6, hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc diễn ra ở Trùng Khánh nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ đối thoại ASEAN - Trung Quốc.
Trang Benarnews đưa tin cựu thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines Francis Jardeleza đã gửi thư đến Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thúc giục nhà lãnh đạo này ủng hộ dự luật đặt tên và công bố tọa độ của 128 thực thể trong khu vực mà Philippines yêu sách ở Biển Đông và xác định đường cơ sở cho 35 thực thể trong số này.
Trong một tiết lộ thú vị, Tư lệnh Hải quân sắp về hưu của Philippines Giovanni Carlo Bacordo ngày 7.6 tiết lộ về việc Singapore từng có ý định bán cho Philippines một số tàu ngầm cũ. Tuy nhiên, ông Bacordo cho biết phía Philippines muốn mua tàu ngầm mới hơn, theo Philipine News Agency.
II. Mỹ - Trung
1. Đài Loan
Theo Bloomberg, Trung Quốc hiện đối mặt làn sóng phẫn nộ từ dư luận dân tộc chủ nghĩa trong nước vì vụ máy bay quân sự C-17 của Mỹ chở 3 thượng nghị sĩ đáp xuống Đài Loan cuối tuần qua.
Một số người sử dụng mạng xã hội Trung Quốc tỏ ra bất mãn khi chứng kiến phản ứng không mấy mạnh mẽ của Bắc Kinh trước việc máy bay quân sự Mỹ hạ cánh xuống Đài Loan.
Sự việc này một lần nữa cho thấy việc kích động và lợi dụng dân tộc chủ nghĩa luôn trong quan hệ quốc tế luôn là con dao hai lưỡi đối với chính quyền Bắc Kinh.
Liên quan đến Đài Loan, tờ Nikkei Asia Review ghi nhận số lượng máy bay quân sự Trung Quốc bay vào Vùng nhận diện phòng không Đài Loan giảm đi từ giữa tháng 4. Tờ báo Nhật liên hệ xu hướng này với tuyên bố chung Nhật - Mỹ kêu gọi bảo vệ hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan. Tuy nhiên, cá nhân tôi không cho rằng có sự liên quan giữa hai việc này.
Cũng tờ Nikkei Asia Review tiết lộ các nước G7 đang tiến hành thảo luận để đưa vấn đề eo biển Đài Loan vào tuyên bố chung của hội nghị thượng đỉnh sắp sửa diễn ra. Vào tháng 5, thông cáo của ngoại trưởng các nước G7 đã nhấn mạnh “tầm quan trọng của hòa bình và ổn định xuyên eo biển Đài Loan và khuyến khích giải pháp hòa bình đối với các vấn đề xuyên eo biển”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Mỹ và Đài Loan sẽ khởi động đàm phán thương mại và đầu tư, theo The Wall Street Journal.
2. Nguồn gốc vi rút
Tờ The Wall Street Journal ngày 8.6 cho biết một báo cáo mật của Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore (thuộc Bộ Năng lượng) vào tháng 5.2020 đã kết luận rằng vi rút gây đại dịch Covid-19 có thể bắt nguồn từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
Đây không phải thông tin mới bởi nó được Sinclair Broadcast Group tiết lộ từ đầu tháng 5. Tuy nhiên, việc The Wall Street Journal và nhiều tổ chức truyền thông Mỹ chú ý đến báo cáo này giúp nó được biết đến rộng rãi hơn.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phát biểu trong cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện rằng áp lực quốc tế có thể khiến Trung Quốc trở nên minh bạch hơn liên quan đến cuộc điều tra nguồn gốc vi rút, theo SCMP.
Tuy nhiên, ông Blinken né tránh trả lời câu hỏi liệu Mỹ sẽ áp dụng các biện pháp gì nếu Trung Quốc không hợp tác. Ngoại trưởng Mỹ cũng có thái độ né tránh tương tự với vấn đề này trong cuộc trả lời phỏng vấn trước đó với trang Axios.
Duân