8.9: Mỹ sắp cấm hàng dệt may Trung Quốc, đối đầu Trung - Ấn leo thang

Sep 8, 2020

Chào các bạn,

Không có nhiều hoạt động triển khai ở Biển Đông trong vài ngày qua, một phần vì tình hình bão liên tục ở Đông Á nên xin được bắt đầu bằng những diễn biến mới trong cuộc đối đầu Mỹ - Trung.

I. Mỹ - Trung

1. Mỹ cân nhắc cấm sản phẩm sản xuất từ vải sợi (cotton) có nguồn gốc từ Tân Cương

Tờ The New York Times sáng nay 8.9 đưa tin chính quyền Trump cân nhắc cấm một số hoặc mọi sản phẩm sản xuất từ vải sợi có nguồn gốc từ khu vực Tân Cương ở Trung Quốc.

Hiện chưa rõ quy mô của lệnh cấm, liệu nó áp dụng cho mọi sản phẩm cotton xuất đi từ Tân Cương hay Trung Quốc, hay có khả năng áp dụng cả với những sản phẩm chứa cotton Tân Cương từ nước thứ ba.

Tờ South China Morning Post cũng dẫn các nguồn tin từ ngành dệt may ở Mỹ và một cựu quan chức Nhà Trắng đưa tin về động thái tiềm tàng này. (LINK)

Nếu được thực thi, nó chắc chắn sẽ có ảnh hưởng sâu rộng và làm rối loạn chuỗi cung ứng ngành dệt may toàn cầu.

Theo một bài báo của tờ The Washington Post vào tháng 8, Binh đoàn Sản xuất và Xây dựng Tân Cương (XPCC), tổ chức đã bị Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt vì vi phạm nhân quyền, sản xuất hơn 7% lượng cotton trên toàn cầu, chiếm khoảng 1/3 sản lượng cotton của Trung Quốc vào năm ngoái, trong khi cả khu vực Tân Cương chiếm 1/5 sản lượng cotton toàn cầu. (LINK)

Theo South China Morning Post, Mỹ đã nhập khẩu từ 40 đến 50 tỷ USD hàng dệt may từ Trung Quốc vào năm ngoái.

Tôi không rõ ngành dệt may của Việt Nam có sử dụng cotton từ Tân Cương hay cụ thể là của XPCC hay không. Trong trường hợp này, nếu lệnh cấm áp dụng với sản phẩm từ nước thứ ba thì Việt Nam hay Campuchia, Bangladesh chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng.

Thế nên đây là động thái rất đáng chú ý vì ảnh hưởng của nó rất lớn!

2. Trump lại dọa phân ly kinh tế với Trung Quốc

Chúng ta thiệt hại hàng tỉ đô la và nếu chúng ta không làm ăn với họ chúng ta sẽ không mất hàng tỉ đô la. Nó gọi là phân ly. Nên bạn sẽ bắt đầu suy nghĩ về nó. Bạn sẽ bắt đầu suy nghĩ rằng họ lấy tiền của chúng ta và họ chi vào việc sản xuất máy bay, tàu bè và tên lửa.

3. FBI săn lùng nhà nghiên cứu Trung Quốc

Tờ The Wall Street Journal ngày 7.9 có bài viết độc quyền về cuộc điều tra và săn lùng những nhà nghiên cứu có liên hệ với quân đội Trung Quốc của FBI và những sự kiện dẫn tới việc đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston, với những tình tiết không khác gì tiểu thuyết tình báo. (LINK)

4. Disney hứng chỉ trích vì phim Hoa Mộc Lan

Không chỉ bị Liên minh trà sữa ở Đông Nam Á tẩy chay vì vai diễn của Lưu Diệc Phi, người ủng hộ “đường lưỡi bò” và cuộc trấn áp người biểu tình của cảnh sát Hồng Kông, hãng Disney còn hứng chỉ trích liên quan đến phim Hoa Mộc Lan (Mulan) vì sự hợp tác cũng như lời cảm ơn đặc biệt gửi đến các cơ quan chính quyền ở Tân Cương, đặc biệt là Sở công an Turpan, nơi bị cho là dính dáng đến hoạt động đàn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

II. Trung - Ấn

1. Binh sĩ Ấn Độ nổ súng

Căng thẳng Trung - Ấn tiếp tục dâng cao sau cuộc hội đàm không mang lại kết quả giữa bộ trưởng quốc phòng hai nước ở Moscow, với cáo buộc mới nhất từ phía Trung Quốc, nói rằng binh sĩ Ấn Độ nổ súng chỉ thiên trong cuộc đối đầu ở biên giới tranh chấp hôm 7.9.

Trong khi đó, một mặt trận mới xuất hiện ở bang Arunachal Pradesh, với sự kiện 5 công dân Ấn Độ ở đây mất tích. (LINK)

Quân đội Ấn Độ đã sử dụng đường dây nóng với phía Trung Quốc để tìm hiểu chuyện này sau khi thân nhân những người mất tích cáo buộc họ bị binh sĩ Trung Quốc bắt cóc.

Không chỉ nói rằng không có thông tin về sự việc này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm 7.9 còn tuyên bố Bắc Kinh chưa bao giờ công nhận Arunachal Pradesh là lãnh thổ Ấn Độ.

2. Lá bài Tây Tạng

Trong bối cảnh đối đầu Trung - Ấn ngày càng căng thẳng, “lá bài Tây Tạng” cũng bắt đầu được nhiều người nhắc đến sau khi Ấn Độ tổ chức tang lễ trọng thể dành cho sĩ quan biệt kích Tây Tạng thuộc Lực lượng biên phòng đặc biệt (Special Frontier Force) Nyima Tenzin, người thiệt mạng vì nổ mìn ở dọc Đường kiểm soát thực tế tại Ladakh, nơi Ấn Độ và Trung Quốc đối đầu trong đêm 29.8.

Đáng chú ý là ngoài sự có mặt của lãnh đạo cao cấp đảng cầm quyền BJP Ram Madhav, tại tang lễ của Tenzin, quốc thiều của chính phủ Tây Tạng lưu vong cũng được cất lên.

Tuy có thể hơi quá lạc quan dưới góc độ độc lập của Tây Tạng, nhưng xin nêu ra đây một số phân tích của trang Zee News về sự chuyển biến thái độ của Ấn Độ. (LINK)

1. Đây là một thay đổi lớn trong chiến lược của Ấn Độ chống lại Trung Quốc. Cho đến nay, quân đội Ấn Độ chưa bao giờ biểu thị họ đang nhận bất kỳ sự hỗ trợ nào từ Lực lượng Biên phòng Đặc biệt (SFF).
2. Quân đội Ấn Độ đã đưa ra một thông điệp rằng Biệt kích SFF có thể được triển khai cho một vai trò lớn hơn ở Ladakh, gây áp lực lên quân đội Trung Quốc. Những người lính SFF quen thuộc với địa hình đồi núi miền sơn cước như lòng bàn tay.
3. Điều này có thể mở đường cho sự ủng hộ tiềm tàng của quốc tế đối với sự độc lập của Tây Tạng. Tiếng nói của những người tị nạn Tây Tạng đã không được lắng nghe. Sau sự hỗ trợ của Ấn Độ, các quốc gia khác có thể sẽ mở rộng sự hỗ trợ của họ đối với sự nghiệp đòi độc lập ở Tây Tạng.
4. Trung Quốc sáp nhập Tây Tạng vào năm 1950, nhưng lần đầu tiên sau 70 năm, người dân Tây Tạng được chứng kiến khả năng đất nước quê hương của họ trở nên độc lập. Mối quan hệ của Ấn Độ với người dân Tây Tạng sẽ được tăng cường hơn nữa.
5. Ấn Độ không bao giờ nêu ra vấn đề có thể gây áp lực lên Trung Quốc này. Bây giờ, hoàn toàn có khả năng Ấn Độ cũng sẽ làm rõ quan điểm của mình về Đài Loan.

3. Từ phòng ngự thụ động sang chủ động

Một bài viết đáng chú ý của tờ Sunday Guardian Live ngày 6.9 gợi ý Ấn Độ đã thay đổi chiến thuật trong cuộc đối đầu vừa “đánh vừa đàm” với Trung Quốc. (LINK)

Theo đó, những diễn biến vào cuối tháng 8 cho thấy Ấn Độ đã chuyển từ phòng ngự thụ động sang chủ động, triển khai các cuộc hành quân xâm nhập để nắm ưu thế trên thực địa.

Điều này có thể lý giải tại sao Ấn Độ không ngại nổ súng trong cuộc đối đầu đang diễn ra. Tuy nhiên, nó cũng sẽ làm tăng nguy cơ nguy cơ bùng nổ xung đột.